Yêu cầu cấp thiết ban hành

Trước khi được ban hành luật, tại Hà Nội đã có Pháp lệnh số 29/2000/PL-UBTVQH10 về Thủ đô Hà Nội ban hành ngày 3 tháng 2 năm 2001 do Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa X thông qua. Pháp lệnh đã xác định đúng vị trí, vai trò của Thủ đô; mục tiêu, nhiệm vụ và một số chính sách lớn về đầu tư xây dựng, phát triển Thủ đô, tạo điều kiện để xây dựng và phát triển Thủ đô đa chức năng, cũng như tạo cơ sở pháp lý để Quốc hội quyết định mở rộng địa giới hành chính thành phố Hà Nội theo Nghị quyết số 15/QH12 ngày 29/5/2008.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện Pháp lệnh Thủ đô cũng đã bộc lộ nhiều bất cập cả từ khía cạnh pháp lý, cũng như khả năng giải quyết những vấn đề đặt ra trên thực tế. Cần thiết phải ban hành luật.

Quá trình làm luật

Ngày 23/7/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định thành lập Ban soạn thảo dự án Luật Thủ đô gồm 21 thành viên là Lãnh đạo hầu hết các bộ, ngành trong Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội do Bộ trưởng Bộ Tư pháp làm Trưởng ban, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội làm Phó Trưởng ban thường trực.

Trong quá trình soạn thảo dự án Luật, Bộ Tư pháp và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã được chỉ đạo trực tiếp, sát sao của Bí thư Thành ủy Hà Nội; Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã tổ chức Hội nghị mở rộng và Hội đồng nhân dân, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội đã tổ chức họp để tham gia ý kiến đối với dự thảo Luật.

Thường trực Chính phủ đã họp 2 lần để cho ý kiến vào dự thảo Luật; Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp chỉ đạo việc tiếp thu chỉnh lý Dự thảo. Tại Phiên họp thường kỳ tháng 7/2010, Chính phủ đã thảo luận và nhất trí trình Ủy ban thường vụ Quốc hội dự án Luật Thủ đô. Tại Phiên họp lần thứ 34, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thảo luận cho ý kiến về dự án Luật, Chính phủ đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật trình Quốc hội.